Home → Databanken → Maten en gewichten

De oude Nederlandse maten en gewichten

beginletter plaats: A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z |

provincie: Groningen | Friesland | Drente | Overijssel | Gelderland | Utrecht | Noord-Holland | Zuid-Holland | Zeeland | Noord-Brabant | Limburg | Flevoland | onbekend |

type: botergewicht | botermaat | droge waar | garenmaat | gewicht | graanmaat | inhoudsmaat | lengtemaat | natte waar | oliemaat | ruimtemaat | turfmaat | veenmaat | vlaktemaat | zoutmaat |

gewicht: pond

's-Gravenhage (Zuid-Holland)

zwaargewicht: zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 303
licht- of huisgewicht; 1 pond = 32 lood pond 469,7 g

's-Heerenberg (Achterhoek, Gelderland)

waaggewicht pond 484,2 g
winkelgewicht pond 470,5 g

's-Hertogenbosch (Noord-Brabant)

pond 470,5 g Hoffer (1812): 1 pond = 470,14 g

Aalsmeer (Noord-Holland)

detailhandel pond 469 g

Aardenburg (Zeeuws-Vlaanderen, Zeeland)

Gent pond 433 g Nipper, p. 249

Alkmaar (Kennemerland, Noord-Holland)

lichtgewicht pond 468,6 g

Amersfoort (Utrecht)

pond 472,7 g

Amsterdam (Noord-Holland)

waaggewicht; 1 pond = 16 ons. Het pond waaggewicht is een pond troois + 40 aas (1,92 g). Vanaf 1630 geldt het Amsterdams of waaggewicht voor de groot- en detailhandel. pond 494,09 g
Brabants gewicht: voor kwikzilver, cochenille, zijde-groothandel, (iets later ook garens en kammen). Vanaf 1630 geldt een officiële gewichtenregeling. pond 469,09 g
Luiks gewicht: spijkers en andere ijzerwaar. Vanaf 1630 geldt een officiële gewichtenregeling. pond 467,09 g
Medicinaal gewicht. Vanaf 1630 geldt een officiële gewichtenregeling. pond 369,12 g
Troois gewicht: goud-, zilver- en geldhandel. Vanaf 1630 geldt een officiële gewichtenregeling. pond 492,16 g

Apeldoorn (+ Ambt) (Middel Veluwe, Gelderland)

pond 468,77 g

Appingedam (Fivelingo, Groningen)

waaggewicht; ca. 18 ons Keuls pond 531 g Nipper, p. 83

Arnhem (Gelderland)

pond 468,77 g Nipper, p. 135, vermeldt 467 g. Bron: typoscript Wittop Koning over Arnhem 1753 (zie ook 'Meten & Wegen' p. 1264) zou 'Kleef' vermelden, 467 g ?

Asten (Meijerij van 's-Hertogenbosch, Noord-Brabant)

pond 468,19 g

Beilen (Beilen (dingspel), Drente)

Keuls pond pond 468 g Nipper p. 108 / Meten en wegen in Drente
troois pond pond 492 g Nipper p. 108

Bergen op Zoom (+ Land van ~) (Stad en Lande van Breda, Noord-Brabant)

pond 469,4 g

Bierum (Fivelingo, Groningen)

'Keuls' pond; 1 pond = 30 lood pond 462 g Meten & wegen in Groningen, p. 77

Bolsward (Wonseradeel, Friesland)

1 pond = 32 lood pond

Borculo (Achterhoek, Gelderland)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 137 / Enquete 1810

Bredevoort (Ambt) (Achterhoek, Gelderland)

boven 50 pond pond 494 g Nipper, p. 137 / Enquete 1810
tot en met 50 pond pond 492 g Nipper, p. 137 / Enquete 1810

Briel, Den (Land van Voorne) (Voorne-Putten, Zuid-Holland)

waaggewicht pond 469 g

Buren (Betuwe, Graafschap Buren, Gelderland)

Amsterdam, boven de 50 pond pond 494 g Nipper, p. 138 / Enquete 1810
Brabants, tot en met 50 pond pond 469 g Nipper, p. 138 / Enquete 1810

Cadzand (Zeeuws-Vlaanderen, Zeeland)

pond 466,9 g

Coevorden (Coevorden, Drente)

Keuls gewicht; 1 pond = 32 lood pond 468 g Meten en wegen in Drente, p. 6

Culemborg (Betuwe, Gelderland)

'Keuls' pond 469 g

Delft (Schieland, Zuid-Holland)

pond 468 g

Deventer (Overijssel)

pond 492 g

Diever (Dieverder dingspel, Drente)

troois pond, vanaf 1701, in navolging van de stad Groningen pond 492 g Meten en wegen in Drente, p. 6
Keuls pond, tot en met 1701 pond 468 g Meten en wegen in Drente, p. 6

Doesburg (Gelderland)

waaggewicht pond 494 g
detailhandelsgewicht pond 469 g

Doetinchem (+ Ambt) (Achterhoek, Gelderland)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 140 / Enquete 1810
Keulen pond 468 g Nipper, p. 140 / Enquete 1810

Dordrecht (Zuid-Holland)

pond 463 g Nipper, p. 296
Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 296

Duiveland (Schouwen Duiveland, Zeeland)

Zierikzee pond 468 g Nipper, p. 252

Eenum (Fivelingo, De Zeven Karspelen, Groningen)

1 pond = 32 lood pond
1 pond = 30 lood pond

Enkhuizen (West-Friesland, Noord-Holland)

voor kooplieden pond 469 g

Enschede (Twente, Overijssel)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 118 / Enquete 1810

Gaasterland (Gaasterland, Friesland)

Troois pond

Garrelsweer (Fivelingo, De Zeven Karspelen, Groningen)

1 pond = 32 lood pond
1 pond = 30 lood pond

Geervliet (Voorne-Putten, Zuid-Holland)

'Puts' pond pond 466 g

Goes (Zuid-Beveland, Zeeland)

pond 437,2 g

Goor (Twente, Overijssel)

troois pond 492 g Nipper, p. 119 / Enquete 1810

Gorinchem (Giessenlanden, Zuid-Holland)

pond 466 g
in 1810: zwaar gewicht pond 494 g Nipper, p. 300

Gouda (Rijnland, Zuid-Holland)

pond 463 g Nipper, p. 302: 1 pond = 466 g

Grave (Noord-Brabant)

pond 467,5 g

Haaksbergen (Twente, Overijssel)

troois pond 492 g Nipper, p. 119 / Enquete 1810

Haarlem (Noord-Holland)

detailhandel pond 468,2 g

Haastrecht (Rijnland, Zuid-Holland)

Keuls pond 466 g Nipper, p. 305 (foutief vermeld als 366 g)
Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 305

Harderwijk (Veluwe, Gelderland)

pond 492,1 g Nipper, p. 143 / Enquete 1810: 'troois'.
Keuls pond 468 g Nipper p. 143 / Enquete 1810

Hasselt (+ Karspel) (Overijssel)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 120 / Enquete 1810

Hattem (Gelderland)

Amsterdams waaggewicht pond 494 g Nipper, p. 143 / Enquete 1810
Brabants winkelgewicht pond 469 g Nipper, p. 143 / Enquete 1810

Hoevelaken (Gelderse Vallei, Neder Veluwe, Gelderland)

pond 496,3 g

Hooge Zwaluwe (Zuid-Holland)

Breda pond 469 g Nipper, p. 244

Hoogwoud (West-Friesland, Noord-Holland)

pond 478 g

Hoorn (West-Friesland, Noord-Holland)

waaggewicht: zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 346
detailhandelsgewicht pond 467,6 g

Huizen ('t Gooi, Noord-Holland)

zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 347

Hulst (Zeeuws-Vlaanderen, Zeeland)

pond 433 g Nipper, p. 254, maar de verwijzing naar de bron klopt niet.

Karspelen (De Zeven ~) (Fivelingo, Groningen)

naast een pond van 32 lood werd veel gebruik gemaakt van een pond van 30 lood pond 462 g Meten & Wegen in Groningen, p. 77

Kerkrade (Limburg)

pond 464,8 g

Klundert (Noord-Brabant)

Amsterdams pond 494 g Nipper, p. 239

Lage Zwaluwe (Noord-Brabant)

Breda pond 469 g Nipper, p. 244

Leerdam (Vijfheerenlanden, Gelderland)

in 1810 pond 494 g Nipper, p. 307

Leiden (Rijnland, Zuid-Holland)

waaggewicht, vanaf 5 pond en hoger pond 481,7 g Nipper, p. 309
huisgewicht, onder de 5 pond pond 469,4 g Nipper, p. 309
Amsterdams waaggewicht in gebruik (vanaf 1806) pond 494,1 g Nipper, p. 309 / Nipper (1993) bijlage 12
Troois, voor goud en zilver pond 492,2 g Nipper, p. 309

Losdorp (Fivelingo, Groningen)

'Keuls' pond; 1 pond = 30 lood pond 462 g Meten & wegen in Groningen, p. 77

Maasbracht (Limburg)

pond 452 g

Maastricht (Limburg)

pond 467,6 g

Medemblik (West-Friesland, Noord-Holland)

waaggewicht: zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 348

Middelburg (Walcheren, Zeeland)

tot 1608 pond 467,7 g Nipper, p. 257 vermeldt ook pond van 492 g ('Amsterdam') maar de verwijzing naar Verhoeff is foutief.

Montfort (Limburg)

pond 452,2 g

Naarden ('t Gooi, Noord-Holland)

zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 350

Niervaart (Noord-Brabant)

Amsterdams pond 494 g Nipper, p. 239

Nieuwpoort (Vijfheerenlanden, Zuid-Holland)

in 1810 pond 468 g Nipper, p. 311

Nieuwstadt (Limburg)

pond 452,2 g

Nijmegen (Gelderland)

pond 492,2 g
pond 476 g Nipper, p. 147

Obbicht (Limburg)

pond 452,2 g

Oldenzaal (Twente, Overijssel)

'Bossche maat' pond 470 g Nipper, p. 122 / Enquete 1810

Ommen (Salland, Overijssel)

troois pond 492 g Nipper, p. 122 / Enquete 1810
Zwols huisgewicht pond 480 g Nipper, p. 122 / Enquete 1810

Overbetuwe (Ambt ~) (Betuwe, Gelderland)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 136 / Enquete 1810

Papenhoven (Limburg)

pond 452,2 g

Posterholt (Limburg)

pond 452,2 g

Purmerend (Purmer, Noord-Holland)

waaggewicht: zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 353
detailhandelsgewicht pond 473 g

Reimerswaal (Zuid-Beveland, Zeeland)

pond 469 g Nipper, p. 259

Roermond (Canton) (Limburg)

(behalve te Maasbracht en Montfort) pond 466 g

Roosteren (Limburg)

pond 452,2 g

Rotterdam (Schieland, Zuid-Holland)

'licht gewicht' pond 469 g Nipper, p. 318

Schiedam (Schieland, Zuid-Holland)

licht gewicht (er was ook een zwaar gewicht in gebruik) pond 470 g

Schoonhoven (Krimpenerwaard, Zuid-Holland)

huisgewicht pond 469,4 g

Steenbergen (Noord-Brabant)

pond 469,4 g

Steenwijk (Overijssel)

pond 492 g

Stevensweert (Limburg)

pond 452,2 g

Stolwijk (Zuid-Holland)

waaggewicht pond 493 g
winkelgewicht pond 469 g

Texel (Noord-Holland)

zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 354

Tholen (Tholen, Zeeland)

pond 471 g Nipper, p. 262

Tiel (Betuwe, Gelderland)

pond 462 g Nipper, p. 149: Troois minus 6,5 %, als waaggewicht en winkelgewicht

Tilburg (Meijerij van 's-Hertogenbosch, Noord-Brabant)

pond 470,5 g

Twente (Twente, Overijssel)

pond 493,5 g Nipper, p. 124, vermeldt pond van 494 g = Amsterdams; zijn bron: Enquete 1810.

Utrecht (Utrecht)

zwaar gewicht pond 497,8 g
licht gewicht pond 468,7 g

Vaals (Limburg)

pond 467,7 g

Veluwe (Neder ~) (Neder Veluwe, Gelderland)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 150 / Enquete 1810

Veluwe (Over ~) (Over Veluwe, Gelderland)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 150 / Enquete 1810

Veluwezoom (Veluwezoom, Gelderland)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 150 / Enquete 1810
Brabant pond 468 g Nipper, p. 150 / Enquete 1810

Venlo (Limburg)

pond 467 g

Vlaardingen (Westland, Zuid-Holland)

waaggewicht pond 494,1 g
huisgewicht pond 466,8 g

Vlissingen (Walcheren, Zeeland)

pond 468,5 g

Vollenhove (Brederwiede, Overijssel)

Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 125 / Enquete 1810

Wageningen (Gelderse Vallei, Gelderland)

'burgergewicht' pond 469 g

Weesp (Noord-Holland)

zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 356

Wijk bij Duurstede (Utrecht)

waaggewicht pond 499 g
licht gewicht pond 469 g

Woudrichem (Land van Altena, Noord-Brabant)

pond 457,5 g Nipper, p. 243: pond van 466 g, 'Gorinchem'
pond 466,3 g Hoffer (1812)

Zaltbommel (Bommelerwaard, Gelderland)

Brabants pond 469 g Nipper, p. 152 / Enquete 1810

Zandvoort (Noord-Holland)

detailhandel pond 466 g

Zevenaar (Lijmers, Gelderland)

Brabants pond 469 g Nipper, p. 152 / Enquete 1810

Zevenbergen (Noord-Brabant)

Breda pond 469 g Nipper, p. 243

Zierikzee (Schouwen Duiveland, Zeeland)

zwaar gewicht: zie Amsterdam pond 494 g Nipper, p. 267
licht gewicht pond 467,7 g

Zutphen (Gelderland)

waaggewicht: Amsterdams pond pond 494,09 g
Brabants, winkelgewicht pond 468 g Nipper, p. 155

Zwolle (Overijssel)

waaggewicht pond 503,8 g
licht gewicht pond 479,8 g
MEERTENS INSTITUUT Postbus 94264, 1090 GG Amsterdam. Telefoon +31 (0)20 4628500. Fax +31 (0)20 4628555. info@meertens.knaw.nl