De oude Nederlandse maten en gewichten
beginletter plaats: A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z |
provincie: Groningen | Friesland | Drente | Overijssel | Gelderland | Utrecht | Noord-Holland | Zuid-Holland | Zeeland | Noord-Brabant | Limburg | Flevoland | onbekend |
type: botergewicht | botermaat | droge waar | garenmaat | gewicht | graanmaat | inhoudsmaat | lengtemaat | natte waar | oliemaat | ruimtemaat | turfmaat | veenmaat | vlaktemaat | zoutmaat |
Leeuwarden (Leeuwarderadeel, Friesland)
| gewicht | (Troois) pond | 492 | g | ||
| lengtemaat | zie Friesland | ||||
| vlaktemaat | 1 koegang = 2 pondemaat | koegang | 0,72 | ha | |
| vlaktemaat | 1 pondemaat = 2 haid; 1 pondemaat = 240 vierkante konings roede | pondemaat | 0,36 | ha | |
| vlaktemaat | 1 haid = 6 eins | haid | 0,18 | ha | |
| vlaktemaat | 1 eins = 20 penning / vierkante koningsroede | eins | 0,03 | ha | |
| vlaktemaat | penning / vierkante koningsroede | 15,28 | m2 | ||
| vlaktemaat | mad / mud | 0,45 | ha | ||
| droge waar | fruit | vierendeel (- korf) | 48,1 | l | |
| droge waar | fruit | achtste korf | 24,8 | l | |
| graanmaat | 1 lopen = 2 half lopen / Leeuwarder lopen of stedemaat: 2 halflopen, 4 vandel, 8 halfvandel, 16 viermaat, 64 stedemaat, 128 halfstedemaat, 256 botjesmaat of 512 oortjesmaat. Dus het oortjesmaatje was in Leeuwarden en op het platteland van Friesland overal even groot. Leeuwarden is in 1504 wel op de inhoud van het Bolswarder lopen overgegaan, maar blijkbaar niet op de bijbehorende benamingen. | lopen | 83,6 | l | Meten & Wegen in Friesland, p. 176 |
| graanmaat | 1 half lopen = 2 vandel | half lopen | 41,8 | l | |
| graanmaat | 1 vandel = 2 half vandel | vandel | 20,9 | l | |
| graanmaat | 1 half vandel = 2 viermaat | half vandel | 10,45 | l | |
| graanmaat | 1 viermaat = 4 stedemaat | viermaat | 5,22 | l | |
| graanmaat | 1 stedemaat = 2 half stedemaat | stedemaat | 1,3 | l | |
| graanmaat | 1 half stedemaat = 2 botjesmaat | half stedemaat | 0,65 | l | |
| graanmaat | 1 botjesmaat = 2 oortjesmaat | botjesmaat | 0,32 | l | |
| graanmaat | oortjesmaat | 0,16 | l | ||
| turfmaat | onbenoemde maat | 99,3 | l | ||
| natte waar | wijn; 1 aam = 4 anker | aam | 155 | l | Meten & Wegen in Friesland, p. 173: 152 - 158 l. |
| natte waar | 1 anker = 20 kan / ommekan | anker | 38,7 | l | Meten & Wegen in Friesland, p. 173: 1 aam = 38,5 l; 1 anker = 40 mengel |
| natte waar | 1 kan / ommekan = 2 mengel | kan / ommekan | 1,9 | l | Meten & Wegen in Friesland, p. 173: 1 kan = 1,96 l, in sommige Friese grietenijen |
| natte waar | mengel | 0,95 | l | Meten & Wegen in Friesland, p. 173: 1 mengel = 0,98 l | |
| natte waar | bier; 1 ton = 8 rinkelmandje | ton | 155 | l | Meten & Wegen in Friesland, p. 173: 152 - 158 l. |
| natte waar | bier | rinkelmandje | 19 | l | |
| natte waar | / 1 mengel = 2 halfmengel; 1 halfmengel = 2 vandeltje / oord / dikkop | halfmengel | 0,49 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 |
| natte waar | / 1 vandeltje / oord / dikkop = 2 halfvandeltje | vandeltje / oord / dikkop | 0,25 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 |
| natte waar | / 1 halfvandeltje = 2 stuiverskantje | halfvandeltje | 0,12 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 |
| natte waar | / 1 stuiverskantje = 2 halfstuiverskantje / oortjesmaat / vierduitensmaat | stuiverskantje | 0,06 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 |
| natte waar | halfstuiverskantje / oortjesmaat / vierduitensmaat | 0,031 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 | |
| natte waar | / 1 Friese kan = 4 mengel | Friese kan | 3,92 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 |
| natte waar | / 1 kwartje = 10 mengel | kwartje | 9,8 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 |
| natte waar | / 1 oxhoofd = 6 anker | oxhoofd | 231 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 |
| natte waar | / 1 vat = 4 oxhoofd | vat | 924 | l | Meten en wegen in Friesland, p. 173 |
© 2024 KNAW/Meertens Instituut