De oude Nederlandse maten en gewichten

beginletter plaats: A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z |

Amsterdam (Noord-Holland)

gewicht	waaggewicht; 1 pond = 16 ons. Het pond waaggewicht is een pond troois + 40 aas (1,92 g). Vanaf 1630 geldt het Amsterdams of waaggewicht voor de groot- en detailhandel.	pond	494,09	g
gewicht	waaggewicht; 1 ons = 2 lood	ons	30,88	g
gewicht	waaggewicht; 1 lood = 10 engels of sterling	lood	15,44	g
gewicht	waaggewicht; 1 engels of sterling = 32 aas	engels of sterling	1,54	g
gewicht	waaggewicht	aas	0,048	g
gewicht	juwelierskaraat (1/150 ons)	karaat	0,206	g
gewicht	Brabants gewicht: voor kwikzilver, cochenille, zijde-groothandel, (iets later ook garens en kammen). Vanaf 1630 geldt een officiële gewichtenregeling.	pond	469,09	g
gewicht	Luiks gewicht: spijkers en andere ijzerwaar. Vanaf 1630 geldt een officiële gewichtenregeling.	pond	467,09	g
gewicht	Medicinaal gewicht. Vanaf 1630 geldt een officiële gewichtenregeling.	pond	369,12	g
gewicht	Troois gewicht: goud-, zilver- en geldhandel. Vanaf 1630 geldt een officiële gewichtenregeling.	pond	492,16	g
lengtemaat		el	0,688	m
lengtemaat	naast de Amsterdamse el, in gebruik bij publieke verkopingen	Brabantse el	0,694	m
lengtemaat	naast de Amsterdamse el, in gebruik voor onbewerkt laken	Brugse el	0,7	m
lengtemaat	1 roede = 13 voet	roede	3,677	m
lengtemaat	1 voet = 11 duim	voet	0,283	m
lengtemaat		duim	2,57	cm
lengtemaat	1 roede = 16 voet; naast de roede van 13 voet in gebruik	roede	4,53	m
lengtemaat	(ca. 1800) 1 roede = 12 voet; naast de roede van 13 voet	roede	3,39	m
vlaktemaat	1 morgen = 600 vierkante roede (1 roede = 3,68 m)	morgen	0,813	ha
vlaktemaat		vierkante roede	13,52	m2
droge waar	aardappels; 1 ton = 8 mand	ton	220	l
droge waar	aardappels; als opgehoopte mand = 31 l. Vanaf 1798: fruitmaat verplicht.	mand	27,5	l
droge waar	biksteen; 1 kinnetje = 8 kop	kinnetje	8	l
droge waar	biksteen	kop	1	l
droge waar	cement; 1 (Dordrechtse) ton = 45 mengel	Dordrechtse ton	60,38	l
droge waar	cement	mengel	1,34	l
droge waar	fruit; 1 ton = 34 vierdevat	ton	243,5	l
droge waar	fruit	vierdevat	7,16	l
droge waar	garnalen	maat	13	l
graanmaat	1 last = 27 mud; 1 last = 36 zak	last	3010	l
graanmaat	1 mud = 4 schepel / vat	mud	111,5	l
graanmaat	dit schepel is het groothandelsschepel; daarnaast was ook een detailhandelsschepel in gebruik, dat verder onderverdeeld was.	schepel / vat	27,9	l
graanmaat	kleinhandel; 1 schepel = 4 vierdevat	schepel	27,76	l
graanmaat	kleinhandel; 1 vierdevat = 8 kop	vierdevat	6,94	l
graanmaat	kleinhandel	kop	0,87	l
graanmaat	1 ton = 4,5 schepel	ton	125,6	l
graanmaat	1 ton = 5 schepel	ton	139,5	l
graanmaat	anno 1572; 1 mud = 4 schepel	mud	110,4	l
graanmaat	anno 1572	schepel	27,6	l
graanmaat	anno 1572	zak	82,8	l
graanmaat	andere opgave, 16e eeuw; 1 mud = 4 schepel	mud	116,5	l
graanmaat	andere opgave, 16e eeuw	schepel	29,1	l
graanmaat	andere opgave, 16e eeuw	zak	87,4	l
droge waar	houtskool; 1 ton = 8 steekan	ton	172	l
droge waar	houtskool	steekan	21,5	l
droge waar	kalk; 1 hoed = 8 ton	hoed	981,7	l
droge waar	kalk; 1 ton = 8 kinnetje	ton	122,7	l
droge waar	kalk; 1 kinnetje = 15 kop	kinnetje	15,3	l
droge waar	kalk	kop	1,02	l
droge waar	kalk; andere opgave; 1 ton = 90 mengel	ton	120,7	l
droge waar	kalk; andere opgave	mengel	1,34	l
droge waar	kastanjes	ton	104,5	l
droge waar	noten	Keulse ton	47	l
droge waar	noten	Spaanse ton	136	l
droge waar	steenkool; 1 hoed = 38 maat	hoed	1172,4	l
droge waar	steenkool; 1 maat = 1,5 steekan	maat	30,8	l
droge waar	steenkool	steekan	20,5	l
turfmaat		(Leidse) ton	227	l
droge waar	zeep; 1 ton = 93 mengel	ton	111,6	l
droge waar	zeep	mengel	1,2	l
zoutmaat	1 vat = 4 schepel / achel	vat	184	l
zoutmaat		schepel / achel	46	l
natte waar	bier, gist, mosterd, garnalen; 1 ton = 4 anker	ton	155,4	l
natte waar	bier, gist, mosterd, garnalen; 1 anker = 2 steekan	anker	38,8	l
natte waar	bier, gist, mosterd, garnalen; 1 steekan = 16 mengel	steekan	19,4	l
natte waar	bier, gist, mosterd, garnalen; 1 mengel = 2 pint	mengel	1,2	l
natte waar	bier, gist, mosterd, garnalen	pint	0,6	l
natte waar	voor 1770	bier mengel	1,36	l
natte waar	brandewijn (groothandelsmaten); 1 (Mentzer) steekan = 2,5 viertel	(Mentzer) steekan	18,75	l
natte waar	brandewijn (groothandelsmaten); 1 viertel = 6 mengel	viertel	7,5	l
natte waar	brandewijn (groothandelsmaten)	mengel	1,25	l
oliemaat	olie (olijf- en zaadolie, traan); 1 aam = 3 sester	aam	145,5	l
oliemaat	olie (olijf- en zaadolie, traan); 1 sester = 40 mengel	sester	48,5	l
oliemaat	olie (olijf- en zaadolie, traan)	mengel	1,2	l
oliemaat	voor olijfolie ook; 1 vat = 717 mengel; 1 vat = ca. 6 aam	vat	860,4	l	Nipper, p. 332
oliemaat	voor olijfolie ook	mengel	1,2	l
oliemaat	voor zaadolie ook; 1 aam = 60 stoop	aam	145,5	l
oliemaat	voor zaadolie ook; 1 stoop = 2 mengel	stoop	2,4	l
oliemaat	voor zaadolie ook	mengel	1,2	l
oliemaat	voor traan ook; 1 vat = 2 smalton	vat	232,8	l
oliemaat	voor traan ook; 1 smalton = 6 steekan	smalton	116,4	l
oliemaat	voor traan ook; 1 steekan = 8 stoop	steekan	19,4	l
oliemaat	voor traan ook; 1 stoop = 2 mengel	stoop	2,4	l
oliemaat	voor traan ook	mengel	1,2	l
natte waar	melk; 1 vat = 16 mengel	vat	29	l
natte waar	melk; 1 mengel = 2 pint	mengel	1,8	l
natte waar	melk	pint	0,9	l
natte waar	wijn, jenever, azijn (detailhandelsmaten); 1 vat / voeder = 4 okshoofd	vat / voeder	921,6	l
natte waar	wijn, jenever, azijn; 1 okshoofd = 1,5 aam	okshoofd	230,4	l
natte waar	wijn, jenever, azijn; 1 aam = 4 anker	aam	153,6	l
natte waar	wijn, jenever, azijn; 1 anker = 2 steekan	anker	38,4	l
natte waar	wijn, jenever, azijn; 1 steekan = 8 stoop	steekan	19,2	l
natte waar	wijn, jenever, azijn; 1 stoop = 2 mengel / kruik	stoop	2,4	l
natte waar	wijn, jenever, azijn; 1 mengel / kruik = 2 pint	mengel / kruik	1,2	l
natte waar	wijn, jenever, azijn; 1 pint = 4 mutsje	pint	0,6	l
natte waar	wijn, jenever, azijn	mutsje	0,15	l
natte waar	wijn, jenever, azijn	fles	0,88	l
natte waar	rijnwijn; 1 aam = 21 viertel	aam	155,4	l
natte waar	rijnwijn	viertel	7,4	l
natte waar	water	ton	110,5	l
natte waar	water; 1 gang = 2 emmer	gang	29,4	l
natte waar	water; 1 emmer = 12 mengel	emmer	14,7	l
natte waar	water	mengel	1,2	l
natte waar	water, voor waterwerken (molens enz.)	ton	185,5	l
ruimtemaat	1 kubieke Amsterdamse voet = 1331 kubieke Amsterdamse duim	kubieke Amsterdamse voet	22,65	dm3
ruimtemaat		kubieke Amsterdamse duim	16,97	cm3
ruimtemaat	Amsterdamse voet bij vierkante Amsterdamse duim	riemduim	0,187	l
droge waar	brandhout; 6 vierkante Amsterdamse voet	vadem	2,9	m2
graanmaat		schepel	27,8137	l	Ter Pelkwijk, Meten & Wegen p. 1445
graanmaat	1 zak = 3 schepel / vat	zak	83,5	l	Nipper, p. 331