De oude Nederlandse maten en gewichten
beginletter plaats: A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | W | Y | Z |
provincie: Groningen | Friesland | Drente | Overijssel | Gelderland | Utrecht | Noord-Holland | Zuid-Holland | Zeeland | Noord-Brabant | Limburg | Flevoland | onbekend |
type: botergewicht | botermaat | droge waar | garenmaat | gewicht | graanmaat | inhoudsmaat | lengtemaat | natte waar | oliemaat | ruimtemaat | turfmaat | veenmaat | vlaktemaat | zoutmaat |
Alkmaar (Kennemerland, Noord-Holland)
gewicht | lichtgewicht | pond | 468,6 | g | |
gewicht | overigens: zie Amsterdam | ||||
lengtemaat | el | 0,691 | m | ||
lengtemaat | 1 roede = 12 voet | roede | 3,35 | m | |
lengtemaat | voet | 0,279 | m | Nipper, p. 328: 1voet = 12 duim, maar de verwijzing naar Verhoeff klopt niet. | |
vlaktemaat | 1 morgen = 600 vierkante roede | morgen | 0,67 | ha | |
vlaktemaat | vierkante roede | 11,22 | m2 | ||
ca. 1800 was de voet nagenoeg gelijk aan de Amsterdamse; ook de Hondsbosse maten waren in gebruik | |||||
ruimtemaat | 6 Amsterdamse voet bij 6 Amsterdamse voet | vaam | 2,9 | m2 | |
droge waar | aardappels; 1 ton = 8 mandje | ton | 166,4 | l | |
droge waar | aardappels; 1 mandje = 8 metje | mandje | 20,8 | l | |
droge waar | aardappels | metje | 2,6 | l | |
droge waar | fruit; 1 ton = 4 mand | ton | 108 | l | |
droge waar | fruit; 1 mand = 8 metje | mand | 27 | l | |
droge waar | fruit | metje | 3,3 | l | |
graanmaat | 1 zak = 2 achel | zak | 83,6 | l | |
graanmaat | Dit is de oorspronkelijke Alkmaarse maat; ca. 1800 was de graanmaat vermoedelijk gelijk aan de Amsterdamse: Van Swinden geeft voor het achel = 27,76 l, hetgeen exact gelijk is aan het Amsterdams schepel voor de detailhandel. | achel | 41,8 | l | |
graanmaat | 1 zak = 2 achel. anno 1572 | zak | 76,6 | l | |
graanmaat | anno 1572 | achel | 38,3 | l | |
graanmaat | 1 zak = 2 achel. Andere opgave uit de 16e eeuw | zak | 82 | l | |
graanmaat | Andere opgave uit de 16e eeuw | achel | 41 | l | |
graanmaat | andere opgave uit de 16e eeuw | haver achel | 36,9 | l | |
droge waar | kalk: 1 zak = 2 achel | zak | |||
droge waar | steenkool: 1 hoed = 28 achel | hoed | |||
zoutmaat | zout: 1 zak = 32 metjes | zak | |||
oliemaat | baleinolie: 1 kwartton = 12 steekan | kwartton | |||
natte waar | bier: 1 ton = 46 stoop | ton | |||
natte waar | wijn, azijn, jenever; 1 anker = 56 pint | anker | 39,2 | l | |
natte waar | pint | 0,7 | l | ||
natte waar | melk; 1 mengel = 2 sleepje | mengel | 1,8 | l | |
natte waar | melk | sleepje | 0,9 | l | |
oliemaat | olijfolie; 1 pond = 12 ons | pond | 0,5 | l | |
oliemaat | olijfolie | ons | 0,04 | l | |
oliemaat | raapolie: een maat van 2 pint | pint | 0,7 | l | |
oliemaat | zaadolie; 1 pot = 4 pond | pot | 2,75 | l | Nipper, p. 328 |
oliemaat | zaadolie | pond | 0,695 | l | |
botergewicht | (indien Amsterdams gewicht) | kop | 617,5 | g | |
botergewicht | (Zijpe, Hazepolder) | kop | 646 | g | |
botergewicht | (indien Amsterdams gewicht) | ton | 158 | kg |
© 2024 KNAW/Meertens Instituut